API (Application Programming Interface) yani "Uygulama Programlama Arayüzü", bir uygulamanın iÅŸlevlerine dışarıdan veya uzaktan eriÅŸilip bu iÅŸlevlerin kullanılmasını saÄŸlayan arayüz olarak tanımlanabilir. Api, bir sunucunun üzerindeki uygulamaya farklı platformlardan ulaşılmasına ve bu iÅŸlevlerin sonuçları dönmesine olanak saÄŸlar.
Web API’leri tamamen REST (Representational state transfer) mimarisi üzerine kuruludur. Bu sayede platform bağımsızdır. REST yani Temsilî Durum Aktarımı mimarisi, HTTP üzerinden gerçekleÅŸen GET, POST, PUT, DELETE metotlarını desteklemektedir. Web API çıktıları istemcinin talebine göre JSON, XML gibi çeÅŸitli dillerde olabilir.
API kullanımındaki asıl amaç bir uygulamanın bütün veya bazı metotlarını diÄŸer uygulamalara kullanıma açarak uzaktan gelecek veri ve bilgi taleplerini kolayca ve hızlıca karşılamaktır. Böylece tek bir uygulamada gerçekleÅŸen iÅŸlemlerden, izin verilen parametrelerle, izin verilen uzak kullanıcılar da faydalanabileceklerdir.
API genelde gerçek zamanlı veriyi tek tek iÅŸlemeye olanak saÄŸlar.
Ä°stemcinin API üzerinden gönderdiÄŸi parametre içeren veya içermeyen girdiyi sunucu iÅŸler ve geriye bir sonuç kümesi veya sadece baÅŸarı bildirimi döner. Verinin sadece belli bir kısmında yapılacak güncellemeler bir parametre gerektirir. API ise bu iÅŸlemlerin hızlı ve pratik olmasını saÄŸlar.
Ä°stemci uygulama tarafında API ÇaÄŸrıları (API call) gerektiÄŸi ÅŸekilde metotlaÅŸtırılır.
Bu sorunun en net cevabı API’nin HTTP üzerinden veri eriÅŸimine ve daha çok güncellemesine en pratik çözüm olduÄŸudur. Ä°nsan tarafından okunabilirliÄŸi biraz daha zor olsa da JSON biçiminde yazıldığında bu iletiÅŸime büyük katkı saÄŸlar.
Entegrasyon kelime anlamıyla bütünleÅŸme demektir. Ancak teknik anlamda teknolojilerin, yazılımların, sistemlerin birbirleriyle uyumlu, birbirlerine baÄŸlı ve anlaşılır bir halde otomatik olarak haberleÅŸmesi, veri alışveriÅŸi (data exchange) yapabilmesi demektir.
E-Ticaret, yani elektronik ticaret, kısaca, ticaretin tüm süreçlerinin internet üzerinden yönetilerek yapılmasıdır. DiÄŸer bie deyiÅŸle, tüm sanal ve gerçek mal veya hizmetlerin, üretim, tedarik, tanıtım, satış (reklam), dağıtım, sipariÅŸ, ödeme ve satış sonrası destek iÅŸlemlerinin bilgisayar aÄŸları üzerinden yani internet üzerinden yapılmasına elektronik ticaret (e-ticaret) denmektedir.
E-Ticaret, dağıtım olanaklarının saÄŸlandığı her yere ve herkese 7/24 satış yapılabilmesini saÄŸlar. Eski medya araçlarına ek olarak internetten her an, herkese ürünlerin tanıtımının yapılabilmesi e-ticaretin tercih edilme sebebi olmuÅŸtur.
Elektronik Ödeme ve Elektronik Veri DeÄŸiÅŸim sistemleri ticari iÅŸlemleri kolaylaÅŸtırır. Elektronik Veri DeÄŸiÅŸim sistemi, ticaret yapan iki kuruluÅŸ arasında, insan faktörü olmaksızın bilgisayar aÄŸları aracılığı ile belge ve bilgi deÄŸiÅŸimini saÄŸlayan bir sistemdir.
Stok tutmaya gerek kalmadığı ve veri aktarımı elektronik ortamda çok çabuk gerçekleÅŸtiÄŸi için, e-ticaret maliyeti düÅŸük ve hızlı bir ticaret ÅŸeklidir.
Business to Business (B2B) Türkçe’deki anlamı ÅŸirketler arası e-ticarettir. Yani, üretici firma ile toptancı arasındaki e-ticaret ya da toptancı ile perakendeci arasındaki e-ticaret ÅŸeklidir. B2B, ÅŸirketlerin tedarik pazarlarını oluÅŸturmalarında yardımcı olur. Bir mal veya hizmetin üretim aÅŸamasında gerek duyulan ürünlerin veya ara malların toplu olarak satışlarının rahat bir ÅŸekilde yapılmasını kolaylaÅŸtıran ÅŸirketten ÅŸirkete (B2B) e-ticaret daha çok sektörel bir ağı temsil ediyor. Bu e-ticaret ÅŸekli KOBÄ°’ler için oldukça yararlı bir sistem; çünkü bu sayede KOBÄ°’ler internet üzerinden mal alımı yapabiliyor ya da baÅŸka KOBÄ°’lerin ihtiyaç duyduÄŸu mal ve hizmetleri satabiliyorlar.
Business to Consumer (B2C) Türkçe’de ÅŸirketten tüketiciye e-ticaret modeli diyebiliriz. Anlamı ÅŸirket kendi ürünlerini internet üzerinden tüketiciye satar. Åžirketten tüketiciye e-ticarette, ürünler ve fiyatları açık bir ÅŸekilde tüketiciye sunulur. Ürünün teslim ve garanti ÅŸartlarının yanı sıra, fiyatı ve özellikleri üretici firma ya da satıcı tarafından tek taraflı olarak belirlenerek tüketiciye sunulur. B2C e-ticaret modelinde tek bir müÅŸteri kriteri olmaz, tüketiciler genellikle tek bir kiÅŸi ya da bir perakendeci olur. Online alışveriÅŸ maÄŸazaları, B2C’nin bugün oldukça yaygın kullanılan ÅŸeklidir. Bu maÄŸazaların stoklarında bulunan ürünlerin üzerine kendi kar marjını ekleyen sanal maÄŸazalar, bu ürünleri kullanıcılara internet üzerinden sunar.
Consumer to Business (C2B) Tüketiciden ÅŸirkete (consumer to business) e-ticarette, tüketiciler mallarını ÅŸirketlere satıyorlar. Bu model geleneksel ticaret yöntemi olan ÅŸirketlerin tüketicilere ürün sunmasından farklı iÅŸliyor. Bu modele daha çok kiÅŸisel bloglarda ya da internet forumlarında rastlamak mümkün oluyor.
Consumer to Consumer (C2C)Tüketiciden tüketiciye e-ticaret modeli anlamındadır. C2C’de tüketiciler üçüncü bir parti aracılığıyla internet üzerinden alım-satım yapabiliyorlar. Üçüncü parti genellikle satılan ürünler üzerinden belli bir komisyon alır. Bu sitelere örnek olarak açık arttırma ya da ikinci el eÅŸya alım-satımı yapılan internet siteleri gösterilebilir.
Business to Employee (B2E)Türkçe’ye ÅŸirketten çalışana e-ticaret modeli olarak çevrilen B2E, ÅŸirket içindeki bir alım-satım ağı olarak iÅŸlemekte. Bu aÄŸda ÅŸirketler, çalışanlarına özel olarak ürün ve hizmet sunuyor. Åžirketler bunu çoÄŸunlukla çalışanlarıyla alakalı kurumsal ürünlerin temin edilmesinde kullanmayı tercih ediyor.
Karşıdaki sunucunun API üzerinden izin verdiÄŸi fonksiyonları kullanabilmek için öncelikle istemciyi tanıtacak bir anahtar gereklidir. Sonra da bu anahtar ile kullanabilecek eriÅŸimi onaylayacak bir ÅŸifre. API hizmeti veren sunucu tarafındaki kurum, istemcinin baÅŸvurusuyla anahtar ve ÅŸifreyi saÄŸlayacaktır. Bazı sunucularda ayrıca yetkilendirme bilgilerinin de kullanılması gerekir. Örn. GittiGidiyor APIiçin Role Name, Role Password, Api Anahtarı, Api Åžifresi gerekir. N11 API ise için Api Anahtarı, Api Åžifresi yeterlidir.
ÇoÄŸu API’nin, isteklerin kaç kere yapılacağı ile ilgili katı sınırlamaları vardır. Bunun sebebi çok fazla sayıda istekle karşılaşıp API’yi aşırı meÅŸgul etmesini engellemektir.
